မဟာသိမ်တော်ကြီး

မဟာသိမ်တော်ကြီးသည် မဟာပါသာဏလိုဏ်ဂူတော်ကြီး၏ တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဆဋ္ဌသင်္ဂါယနာမဟာဓမ္မသဘင် ကျင်းပသောအခါ ထေရဝါဒ ငါးနိုင်ငံမှ ကြွရောက်တော်မူ လာကြမည့် ဆဒ္ဒသင်္ဂီတိကာရက ရဟန်းတော်များ သံဃာ့ဥပုသ် ပဝါရဏာစသော ကံကြီး ကံငယ်တို့ကို ဝိနည်းဒေသနာနှင့်အညီ အလွယ်တကူ ဆောင်ရွက်တော်မူကြစေရန်အတွက် ၁၉၅၃-ခုနှစ်တွင် မဟာသိမ်တော်ကြီး အဆောက်အဦးကို စတင်ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ သိမ်တော်ကြီးဆောက်လုပ်မည့်နေရာကို ၁၉၅၃-ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ (၆) ရက်နေ့မှစ၍ ရန်ကုန်မြို့ ခြောက်ထပ်ကြီးကျောင်းတိုက် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတဆရာတော် ဦးကောဏ္ဍညအမှုးရှိသော သံဃာတော်များ က ကမ္မဝါစာများ ရွတ်ဖတ်လျက် သိမ်နှုတ်တော်မူကြပါသည်။ ထိုသို့ သိမ်နှုတ်ရာတွင် သာသနာနှစ်(၂၅ဝဝ)ကို ရည်မှန်း၍ သံဃာတော် (၂၅ဝဝ)တို့ကပါဝင်၍ သိမ်နှုတ်တော်မူကြပါသည်။ ထိုသို့ (၇)ရက် ပတ်လုံးသိမ်နှုတ်ပြီးနောက် ၁၉၅၃ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ(၁၃)ရက် နေ့ နံနက်တွင် ရန်ကုန်မြို့၊ စာသင်တိုက်အသီးသီးမှ ဆရာတော်များ ကြွရောက်တော်မူကြရာတွင် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ လေသာဆရာ တော်၊ မန္တလေးမစိုးရိမ်ဆရာတော်၊ ပခုက္ကူ မဟာဝိသုတာရာမဆရာတော်၊ ခြောက်ထပ်ကြီး ကျောင်းတိုက် ဆရာတော်၊ ကျားကူးဆရာတော်၊ ဗဟန်း မဟာအောင်မြေဘုံစံဆရာတော်၊ မဟာစည်ဆရာတော်စသော ဆရာတော်ကြီးများပါဝင်၍ ဆရာတော်ကြီး(၁ဝ၈)ပါးက သီမသမ္မသ နကမ္မဝါစာများ ရွတ်ဖတ်တော်မူ လျက် သိမ်သမုတ်တော်မူကြသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးအဆောက်အဦကို ဟင်္သာတဦးမြက တာဝန်ယူ ကြီးကြပ်၍ တည်ဆောက်ခဲ့ရာ ၁၉၅၄ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ(၁၃)ရက် နေ့တွင် ပြီးစီးခဲ့ပါသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးသည် သီဟိုဠ်စေတီပုံသဏ္ဌာန်ကို အတုယူ၍ တည်ဆောက်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီး၏ အဝန်းအကျယ်မှာ ပေ(၃၁၅)ပေရှိသည်။ အချင်းပေ (၁ဝဝ)ကျော်ရှိ၍ အောက်ထပ်အမြင့်(၁ဝ)ပေ၊ အလယ်ထပ်အမြင့်(၂၅)ပေနှင့် အာလိန် ငါးဆင့်မှ အမြင့်ခေါင်ဆုံးအထိ ပေ(၁၁၅)ပေရှိသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးသည် ပေ(၁၅၀)အမြင့်ရှိသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးအတွင်း ဘုရားစင်၊ ရဟန္တာစင်နှင့် တိုင်လုံးကြီးခြောက်လုံးနှင့် အသီတိရှစ် ကျိပ်ရုပ်တုများရှိပါသည်။ မူလက ထိုသိမ်တော်ကြီးအတွင်းအပြင်တို့၌ အမွမ်းများ မရှိသေးပေ။ ထီးတော်မှအစ အမွှမ်းအပြောက်များ မပါရှိခဲ့ပေ၊ ငှက်ပျောဖူး အတွင်း ပိန္နဲတိုင်မစိုက်ဘဲ ထီးတော်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ ဟမ္မိယခေါ် ဓာတ်တော်တိုက် လေးထောင့်နေရာတွင် ပန်းဆွဲနှင့် ဓမ္မစကြာ ခန်းထည့်ကာ သပိတ်မှောက်ကိုတန်ဆာဆင်ထားသည်။ ရင်ဖွဲ့တွင် စဉ့်ခါးပတ်ပန်းများဖြင့် ပတ်ထားသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီး၏ အဝင်ဘေးနှစ်ဘက်တွင် သဲကျောက်(ပန်းတမော့) လက်ရာကောင်းဖြင့် ဝိသုကမ္မနတ်မင်းနှင့် မော်ကွန်းကျောက်စာတိုင် ရှိပါသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးကို နိုင်ငံတော်ဗုဒ္ဓသာသနာအဖွဲ့အောက်ရှိ ကမ္ဘာအေးကုန်းမြေနှင့် အဆောက်အဦးများ ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့က ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ၁၉၆၂ခုနှစ်၊ မေလ(၂၁)ရက်တွင် နိုင်ငံတော် ဗုဒ္ဓသာသနာအဖွဲ့အစီရင်ခံစာတွင် သတိုးသီရိသုဓမ္မ အဂ္ဂမဟာသရေ စည်သူ ဦးသိမ်းမောင်(ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဗုဒ္ဓသာသနာအဖွဲ့)က ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။ ဤမဟာသိမ်တော်ကြီးကို ၁၉၈၆-ခုနှစ်၊ ဇွန်(၂၆)ရက်တွင် မင်းကွန်း တိပိဋကဓရဆရာတော်ဘုရားကြီးအမှုးပြုသော တိပိဋက နိကာယသာသနာပြုအဖွဲ့မှ တာဝန်ယူပြုပြင်ကာ အမွမ်းတန်ဆာများ ဆင်ယင်၍ ပြုပြင်မွမ်းမံခဲ့ပါသည်။ မဟာသိမ်တော်ကြီးကို ၁၉၉၁-ခုနှစ်၊ မေ(၃၁)ရက်နေ့မှစ၍ သာသနာတော်ပြန့်ပွားရေးဦးစီး ဌာနက ယနေ့ထိ တာဝန်ယူ ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။